گروهی از بیماری ها هستند که به اعصاب محیطی بدن حمله میکنند و علائمی از مشکلات حرکتی، فلجی، ناتوانی و مشکلات حسی را ایجاد میکنند.
اعصاب محیطی گروهی از عصب های بدن هستند که از نخاع به اندام ها )دست ها، پا ها و تنه ( منتشر میشوند و حرکات و حواس اندام را تامین میکنند.
به طور کلی اعصاب به ۳ گروه تقسیم میشوند:
۱_ اعصاب حسی : گیرنده های حسی مثل دما، فشار، درد، تغییر وضعیت و … را اعلام میکنند
۲_ اعصاب حرکتی: در استخوان ها و ماهیچه های ما وجود دارند و به حرکت انسان کمک میکنند.
۳_ اعصاب پاراسمپاتیک: حرکات غیر ارادی مثل نبض، فشار خون، ضربان قلب و … را ایجاد میکنند.
بیشتر بخوانید: پنجه روی در کودکان
انواع بیماری نوروپاتی
- نوروپاتی محیطی :
این نوع نوروپاتی شایع ترین نوع است که بر اعصاب محیطی اثر میگذارد و موجب اختلال در عملکرد حسی و حرکتی دست ها و پاها میشود.
- نوروپاتی دیابتی:
علت ایجاد این نوروپاتی بیماری دیابت نوع ۱ و ۲ است که بر اعصاب محیطی تاثیر میگذارد و علائم نوروپاتی محیطی به همراه نقص تعادل ایجاد میکند.
- نوروپاتی اتونومیک:
این نوع از نوروپاتی علاوه بر اندام های حرکتی ؛ بر روی قسمت های غیر ارادی نیز تاثیر میگذارد. عملکرد قلب، فشار خون، کلیه، اندام جنسی، نبض و … از مواردی هستند در این نوع از نوروپاتی ها درگیر میشوند.
- نوروپاتی حرکتی :
این نوع از نوروپاتی ها بر روی اعصاب حرکتی که به عضلات و ماهیچه های فرد عصب رسانی میکنند تاثیر میگذارد و موجب ایجاد اختلال میشود،این افراد دچار ضعف عضلانی، تعادل، مشکلاتی در راه رفتن، حرکات دست ها، نوشتن، بستن دکمه و…
میشوند.
- نوروپاتی حسی :
بر اعصاب حسی و عملکرد آن ها تاثیر میگذارد همانطور که گفته شد این اعصاب دارای گیرنده هایی در سطح بدن هستند که دریافت دما، فشار، لرزش، درد و…را انجام میدهند .
علائمی مانند عدم تعادل، عدم درک لمس، یا حالت سوزن سوزن شدن، لرزش و علائمی مشابه علائم نوروپاتی دیابتی ایجاد میکند.
علائم اصلی نوروپاتی
علائم این اختلال به نوع آن، سن ابتلا، شدت ابتلا و … بستگی دارد.
به طور کلی شامل موارد زیر میشود:
_ مشکلات حسی : سوزن سوزن شدن و مشکلات حسی در دست ها و پاها
_مشکلات حرکتی : ضعف عضلانی و مشکلات تعادل شامل مشکلات نقص هماهنگی حرکات، مشکلات بینایی و…
_مشکلاتی در گرفتن اشیا و یا حالت دست و پا چلفتی شدن و ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره
_اسپاسم عضلات، کاهش دامنه حرکتی مفتصل
_تحلیل رفتن عضلات در صورت آسیب طولانی مدت .
_ کاهش فشار خون، افزایش تعریق، مشکلات گوارشی، اختلال در عملکرد مثانه و اختلال در عملکرد های جنسی
موارد فوق در بیشتر افراد با بیماری نوروپاتی شایع است و بسته به نوع نوروپاتی و سن ابتلا و … متفاوت است.
بیشتر بخوانید: اختلال ریاضی چیست ؟
علت های ایجاد بیماری نوروپاتی
دیابت:
شایع ترین علت ایجاد نوروپاتی دیابت عنوان شده است ؛ به طوری که گفته شده نیمی از افراد دیابتی به نوروپاتی مبتلا م یشوند در نتیجه کنترل میزان قند خون در پیشگیری از نوروپاتی اهمیت ویژه ای دارد .
بیماری های خود ایمنی:
لوپوس، گیلن باره، روماتیسم و … جز مواردی هستند که میتوانند عامل ایجاد نوروپاتی شوند.
بیماری های عفونی:
شامل هپاتیت ها، دیفتری، جذام و سایر عفونت های باکتریایی.
تروما و آسیب های دیگر:
برخی از افراد پس از ضربه مغزی، تصادف، مشکلات عصبی مثل سندروم تونل کارپ و یا بی حرکتی در نوروپاتی میشوند؛
مصرف الکل:
قرار گرفتن در معرض سموم، آفت ها، فلزات سنگین ممکن است باعث آسیب به اعصاب محیطی شوند که این آسیب ها باعث ایجاد نوروپاتی در این افراد میگردد.
مصرف دارو ها:
دارو هایی مانند دارو های تشنج، دارو های مقابله با بیماری های باکتریایی، عفونت ها و … نیز میتوانند آسیب به بافت های عصبی را ایجاد کنند . این آسیب ها موجب ایجاد اختلال نوروپاتی در این افراد میشوند .
تومور ها:
برخی از تومور ها اعم از تومور های سرطانی بد خیم و یا حتی خوش خیم نیز ریسک ابتلا به این اختلال را افزایش داده و میتواند باعث ایجاد نوروپاتی گردد .
اختلالات مغز استخوان:
برخی از پروتئین ها در خون و یا لنف ها نیز احتمال ابتلا به نوروپاتی را در افراد افزایش داده و میتواند باعث ایجاد ایجاد این بیماری گردد.
شیوع نوروپاتی
میزان شیوع این اختلال در هر ۱۰۰ نفر به میزان ۲ نفر گزارش شده است که آمار به نسبت بالایی است همچنین این میزان شیوع در افراد دیابتی به حدود ۵۰ درصد میرسد که آمار بسیار نگران کننده ایست.
عوارض نوروپاتی
عوارض اصلی نوروپاتی وابسته به علائم آن است. علائم حسی ممکن است در فرد عوارضی مانند سوختگی، آسیب به پوست و … را ایجاد کنند. همچنین مشکلات تعادلی باعث ایجاد سقوط و ضربه را باعث شود. مشکلات در فعالیت های روزمره زندگی و عدم استقلال فرد از مشکلات اصلی این افراد است.
درمان نوروپاتی
در صورت مشاهده هرگونه از علائم فوق میبایست با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت شود و پزشک نیز با انجام آزمایشات و نوار عصب و عضله و اسکن های مورد نیاز تشخیص اصلی و بیماری و نوع آن را پیدا کند و مطابق با آن دارو درمانی انجام شود.
درمان اصلی این اختلال، درمان توانبخشی است که شامل کاردرمانی ، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی است.
شما میتوانید از مشاوره تخصصی کاردرمانی و گفتاردرمانی مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی افرای ورامین بهرمند شوید.
فیزیوتراپی و کاردرمانی جهت اصلاح مشکلات حرکتی و گفتاردرمانی درصورت ایجاد مشکلات بلع و گفتاری انجام میشود.
کاردرمانی
کاردرمانی با هدف تقویت عضلانی، کشش عضلات ، افزایش دامنه حرکتی و به طور کلی رساندن فرد به استقلال در فعالیت های روزمره زندگی تلاش میکند.
افراد با نوروپاتی به طور گلی با ضعف عضلانی و کاهش دامنه حرکتی مفاصل همراه هستند، که این امر موجب مشکل در فعالیت های روزانه زندگی به صورت مستقل میشود. شما میتوانید از برنامه های توانبخشی در مرکز کاردرمانی افرا ورامین به صورت تخصصی بهرمند شوید.
مشکلات بلع و تکلم نیز بعضا همراه با نوروپاتی ایجاد میشوند ؛ که نیازمند استفاده از خدمات گفتاردرمانی میباشد که تیم تخصصی مرکز توانبخشی افرا شما در اصلاح مشکلات بلع و گفتاری ناشی از نوروپاتی همراهی میکند .
بیشتر بخوانید: چگونه کاردرمانی و گفتاردرمانی معتبر در ورامین پیدا کنیم؟