آناتومی نرمال پا :
میدانیم هر پای ما در حالت طبیعی از ۳۱ استخوان تشکیل شده که شامل ۳۳ مفصل است .
همچنین حدود ۱۰۰ مورد از بافت نرم شامل رباط، عضله و تاندون در آن وجود دارد.
وضعیت نرمال کف پا:
در حالت طبیعی ما هنگام ایستادن در کف پای خود یک قوس میبینیم که وجود آن در موجب کاهش فشار سطح زمین به بدن ما میشود که این قوس به طور معمول در سن پنج سالگی شروع به ایجاد میکند که در افراد مختلف متفاوت است.
عدم وجود قوس در کف پای افراد در قسمت داخلی ساختار کف پا باعث ایجاد صافی کف پا یا foot flat میشود این عارضه به علت مشکل در استخوان ها و لیگامان های کف پا ایجاد میگردد.
این اختلال در ساختار رباط کالکانئوناویکوالر و یا تاندون پوستریور تیبیالیس ایجاد میگردد و ممکن است استخوان پاشنه با چرخش خود باعث ایجاد این عارضه شود.
پس دانستیم که صافی کف پا حالتی است که در آن فرد هنگام ایستادن هیچ قوسی در کف پای خود نداشته باشد و قسمت های داخلی پا کاملا با زمین در تماس باشند و بیشترین فشار به کف پا وارد شود.
مقاله پرطرفدار: تعریف دیجیتال بیبی و تشخیص علائم و مدیریت آن
علائم صافی کف پا:
۱_ تماس کامل کف پا با زمین:
حالتی که وقتی شما از کنار به پای فرد نگاه میکنید هیچ گونه قوسی در کف پای او مشاهده نمی کنید و تماس کامل با زمین دارد.
۲_ خستگی مفرط پا :
فرد پس از راه رفتن به مدت کوتاه یا ایستادن های نه چندان طولانی در قسمت کف پا و پاشنه احساس درد میکند.
۳_ درد در ناحیه مورد نظر :
فعالیت های کوتاه مدت باعث ایجاد درد زیاد و غیر طبیعی در فرد میشود که این درد با استراحت و عدم وزن اندازی روی پاها تسکین میابد.
۴_ تغییرات ساختاری در اسکلت فرد:
صافی کف پا باعث چرخش پاشنه، بد شکلی مچ، در ادامه انحراف زانو و حتی لگن میشود که عدم پیشگیری از آن باعث ایجاد این عوارض میشود و باید بدانیم که پیشگیری از این عوارض بسیار آسان تر از درمان آنهاست.
۵_ تغییرات در ساختار کفش افراد:
در برخی موارد مشاهده میشود که قسمت های داخلی کفش افراد دارای صافی کف پا دچار سابیدگی و تخریب میشود که این تخریب غیرعادی بوده و در افراد دیگر دیده نمیشود.
تورم، اسپاسم، قرمزی، حجیم بودن قسمت داخلی کف پا و … از دیگر علائم این اختلال نسبتا شایع هستند.
عوارض صافی کف پا ؛
این اختلال در بسیاری از موارد عوارض خاصی ندارد اما در صورت شدت و افزایش آن، ممکن است ایراداتی به ساختار پا، زانو، لگن، کمر و حتی شانه ها وارد کند.
مفاصل اندام تحتانی به عنوان زنجیره بسته شناخته میشوند یعنی انتهای حرکت به زمین متصل است و این انتها بس ته میباشد، این بسته بودن زنجیره باعث مرتبط بودن مفاصل با یکدیگر میشود، مثال کف پا به مفصل مچ ارتباط دارد، مچ به زانو، زانو به لگن، لگن به مهره های کمر و در ادامه به شانه ها، پس اهمیت کف پا و سایر مفاصل در زنجیره بسته کاملا مشخص است. افراد با صافی کف پا، امکان چرخش پاشنه به داخل، تماس قوزک داخلی به زمین را دارند و در ادامه این روند ضربدری شدن زانو به تبعیت از چرخش پاشنه و وزن اندازی اشتباه روی کف پا را باعث میشود.
در ادامه این روند نادرست، انحراف لگن و کمر و اختلال اسکولیوز از موارد شایع در افراد با صافی کف پا هستند.
چراکه وزن اندازی به صورت برابر بین دو پا انجام نمیشود و راستای وزن اندازی صحیح نیست بنابراین بدن بالانس خود را از دست داده و موجب انحراف جانبی ستون مهره ها میشود.
همچنین همانطور که در علائم این عارضه، بیان شد باعث ایجاد درد در کف پا، زانو و سایر نقاط پا میشود.
مقاله پرطرفدار: ادراک دیداری، مشکلات و روش های درمان آن
انواع صافی کف پا:
صافی کف پای انعطاف پذیر :
این حالت زمانی است که فرد در وضعیت بدون وزن اندازی روی پا ؛ قوس کف پا را نشان میدهد اما وقتی می ایستد و روی پا وزن می اندازد، قوس کف پا محو میشود و صافی نمایان میگردد.
این عارضه معمولا مشکلی ایجاد نمیکند، علت آن ارثی و یا شل بودن لیگامان ها و ضعف عضلانی است. معمولا این افراد در عضلات دیگر هم ضعف را نشان میدهند.
صافی کف پا خشک :
این مورد در هنگامی است که شما بدون وزن اندازی روی پا نیز صافی کف پا را مشاهده میکنید و انعطافی در قوس کف پا مشاهده نمیشود.
این حالت نیاز به درمان دارد و ممکن است همراه با سفتی و اسپاسم آشیل باشد که میبایست مورد ارزیابی قرار بگیرد.
شیوع صافی کف پای خشک معمولا کمتر از انعطاف پذیر است .
علل و موارد ریسک در صافی کف پا :
دو عامل اصلی یعنی مادرزادی و محیطی موثر هستند:
مادرزادی:
شامل شلی و ضعف عضلات مانند لیگامان و همچنین ساختار کف پا مثل بد شکلی استخوان ها و مشکلات آناتومیک.
عوامل محیطی :
شامل اضافه وزن، ایستادن با زمان طولانی مدت، دیابت و بیماری های دیگر مانند روماتیسم و افزایش سن.
مقاله پرطرفدار: اندازه دور سر نوزاد، علت ایجاد دو عارضه ی میکروسفالی و ماکروسفالی در کودکان
درمان صافی کف پا :
در موارد شدید که زانو ها ضربدری شده و قوزک داخلی به زمین کشیده شود از درمان جراحی استفاده میشود.
در موارد خفیف تا متوسط معمولا درمان خاصی نیاز نیست مگر برای زیبایی و وزن اندازی صحیح و جلوگیری از درد و عوارض دیگر به قسمت های دیگر پا و کمر از درمان استفاده میشود.
اولین متد درمانی، درمان ورزش و تمرین درمانی به همراه استفاده از کفی مناسب و ساخت کفش متناسب با پای بیمار است.
تمرین های متداولی برای این عارضه انجام میشود که به تعدادی از آن میپردازیم.
۱ _غلتیدن یک بطری یا رولر زیر پا
۲ _قرار دادن یک توپ کوچک و سفت زیر پا و حرکت دادن آن
۳ _گرفتن مهره های کوچک با شست پا
۴ _کشیدن و جمع کردن یک پارچه در زیر پا با کمک شست پا و ثابت ماندن پاشنه
ما در مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی افرا ورامین شما را در راه درمان و اصالح این عارضه یاری میدهیم تا نگرانی های شما در این موارد در خود و کودکانتان برطرف شود.
با ما همراه باشید.