ضعف در دیکته نویسی
ضعیف بودن در نوشتن و داشتن غلط های فراوان در دیکته به خصوص در کودکان کلاس اول ممکنه خانواده را به شدت نگران و مضطرب کرده باشد. در این مواقع کودک از طرف معلم و خانواده مورد سرزنش و نکوهش قرار می‌گیرد و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد و شرایط کودک روز به روز بدتر می‌شود علاقه او به درس کاهش می‌یابد و می‌بینیم که دیگر کودک تمایلی به نشستن و انجام تکالیف ندارد.
این در حالی است که باید ریشه مشکلات موجود را که باعث بروز ضعف در دیکته نویسی شده را پیدا کرده و به حل کردن آنها اقدام کنیم.
برخی مشکلاتی که کودکان در دیکته نویسین دارند شامل موارد زیر می‌شود:
- جا انداختن حروف و کلمات
- جا انداختن نقطه و سرکش ها
- فراموش کردن شکل نوشتاری حروف
- قرینه نویسی
- عدم کاربرد درست شکل آخر یا غیر آخر حروف
- به کار بردن موشه زرنگ به جای موش زرنگ یا نوشتن نام به جای نامه
- اشتباه نوشتن حروف هم آوا
- بدخط نویسی
- عدم رعایت فاصله ی مناسب بین حروف و کلمات
- رعایت خط زمینه
بیشتر بخوانید : ارزیابی نقص توجه درکودکان و بررسی انواع توجه
علل ضعف در دیکته نویسی
- مشکلات حرکتی و دست ورزی
برخی از کودکان به دلیل حس عمقی نمی‌توانند میزان نیرویی که باید با مداد روی کاغذ برای نوشتن اعمال کنند را تخمین بزنند درنتیجه یا بسیار پررنگ می‌نویسند که در مواردی مشاهده می‌کنیم کاغذ پاره می‌شود یا به شدت کمرنگ می‌نویسند.
همچنین برخی از کودکان به دلیل ضعف در عضلات شانه و مچ کنترل حرکتی لازم برای نوشتن را کسب نکردند.در مواردی کودکانی که به دلیل داشتن مشکلات همراه دیگری همچون فلج مغزی به دلیل سفتی عضلانی که دارند قادر به کنترل مداد به درستی نیستند و در نوشتن با مشکل روبرو می‌شوند.
تمام موارد فوق سرعت نوشتار را پایین می‌آورند باعث می‌شوند کودک هنگام نوشتن دیکته عقب بماند و کلمات را جا بیندازد.
بیشتر بخوانید: تعریف آفازی، علت شناسی گونه ها و روش بهبود آن
- مشکلات مربوط به هماهنگی چشم و دست
ضعف در هماهنگی حرکات و هماهنگی چشم و دست باعث ناخوانا نویسی و بد خط نویسی می‌شود.
- مشکلات مربوط به ادراک دیداری
مهارت‌های ادراک دیداری که شامل ثبات شکل ،تمیز شکل از زمینه ، اکمال دیداری، تمیز دیداری و ارتباط فضایی می‌شوند در نوشتن بسیار اهمیت دارند. کودکان با ضعف در ادراک دیداری در نوشتن کلمات معمولاً دندانه ها را به درستی رعایت نمی‌کنند مثلا در کلمه ی اسب دندانه ی ب را نمی‌گذارند، قرینه نویسی دارند، در به کار بردن حروفی که تصویر فضایی مشابه دارند مثل (ج و خ) یا (د و ذ) اشتباه میکنند، فاصله ی بین حروف در کلمات را رعایت نمی‌کنند مثلا به جای بازی می نویسند با زی.
- مشکلات مربوط به حافظه دیداری
کودکانی که در حافظه دیداری ضعف دارند معمولاً در به کار بردن صحیح شکل حروفی که صدای یکسان ولی نوشتار متفاوت دارند (حروف هم صدا) مثل (ت و ط) یا (غ و ق) دچار ضعف هستند.
همچنین این کودکان هنگام نوشتن در به یادآوری شکل حروف دچار مشکل هستند در واقع نمی توانند تصویر حروف را در ذهن خود نگهدارند.
- ضعف درحافظه شنیداری
حافظه شنوایی و حافظه توالی شنوایی به شدت در نوشتن دیکته مهم و ضروری هستند. کودکانی که در حافظه شنوایی ضعف دارند حروف را در کلمه و همچنین کلمات را در جمله جا می‌اندازند. کودکانی که در حافظه توالی شنیداری ضعف دارند معمولاً حروف را جابجا می‌نویسند مثلاً به جای آرزو می‌نویسند آزرو.
- ضعف در تمیز شنیداری
این کودکان نمی‌توانند بین حروفی که صداهای نزدیک به هم دارند تمیز قائل شوند مثل( م و ن )(د و ت) یا (و و ف) مثلاً به جای نوشتن واکس می‌نویسند فاکس یا به جای دنبال می‌نویسند دمبال. بنابراین این مهارت در موفقیت کودک در نوشتن املا نقش مهمی دارد.
- ضعف در حافظه
حافظه کاری روی موفقیت تحصیلی به خصوص در دیکته نویسی بسیار موثر می‌باشد. کودکان با ضعف در حافظه کاری در کلاس اول به سختی ترکیب حروف را یاد می‌گیرند و بعد نیز در نوشتار دیکته با مشکلات فراوان روبرو می‌شوند.
این کودکان به علت ضعف در حافظه کاری سرعت پردازش پایینی نیز دارند و در دیکته جا می‌مانند. ضعف در حافظه کاری باعث بروز اشتباهاتی همچون:
_ جا انداختن حروف.
_ چسباندن کلمات به یکدیگر به عنوان مثال به جای نوشتن کتاب من می‌نویسند کتابمن.
_ عدم به کاربردن شکل درست (آخر یا غیر آخر بودن )حروف در کلمات مثلاً به جای دندان می‌نویسند دن دان. یا به جای مینا می نویسند می نا.
بیشتر بخوانید: اسکولیوز چیست؟ علائم و راه های درمان آن
- ضعف در توجه
این کودکان در حین نوشتن دیکته با کوچک‌ترین عاملی ممکن است توجه آنها پرت شود و بخشی از دیکته را جا بیاندازند. وجود نقص در سطوح مختلف توجه باعث بروز اشتباهات فراوان در دیکته نویسی می‌شود.اشتباهاتی همچون فراموش کردن نقطه یا سرکش، عدم کاربرد صحیح علائم نگارشی، عدم توانایی صداکشی هنگام نوشتن و در نتیجه جا افتادن حروف و یا بی حوصلگی حین نوشتن را ببینیم.
- مشکلات محیطی
گاهی مشکلات همچون وضعیت قرارگیری نامناسب کودک نسبت به میز،خم شدن بیش از حد روی دفتر،کوتاه بودن صندلی ،خستگی و عدم استراحت کافی کودک یا کمبود فضای آموزشی باعث بروز اختلال در دیکته کودکان می‌شود.
- مشکلات مربوط به اضطراب و استرس
برخی کودکان ممکن است به دلایلی تحت تنش و استرس و انتظارات بالای خانواده و معلم قرار گیرند که این عوامل باعث می‌شود عملکرد کودک همچون توجه و سرعت پردازش و در نتیجه کارکرد کودک در دیکته نویسی پایین بیاید.
موارد فوق باید توسط یک متخصص مورد ارزیابی قرار گیرد و تمام علل نقص‌های موجود در دیکته‌نویسی کودک مشخص شود و یک پروتکل درمانی مناسب مهیا شود.
مرکز کاردرمانی و گفتار درمانی افرا با داشتن کادری مجرب می‌تواند نتیجه مطلوب در درمان اختلال دیکته‌نویسی وضعف در نوشتن را برای کودکان فراهم کند.
بیشتر بخوانید: تعریف پارکینسون، علائم و سن بروز این بیماری
