تعریف حافظه شنیداری
حافظه شنیداری از توانایی های عالی مغز است که سبب میشود آنچه را که شنیده ایم به خاطر بسپاریم و بازیابی کنیم. بدلیل ارتباطی که حافظه شنیداری با رشد مهارت های گفتاری و زبان دارد به این نوع از حافظه، حافظه کلامی نیز میگوییم.
اهمیت حافظه شنیداری
یکی از مهم ترین مهارت های کودک که باید تقویت شود حافظه شنیداری است چرا که ضعف در حافظه شنیداری میتواند عملکرد کودک را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. کودکی که حافظه شنیداری ضعیفی دارد، در اجرای دستورالعمل ها به شدت با مشکل مواجه می شود و درخواست تکرار مجدد دستورها را دارد. وقتی از کودک بخواهید چند وسیله را برایتان بیاورد یا برای خرید به مغازه برود مواردی از آن ها را فراموش میکند.
کلام کودکان نیز متاثر از حافظه ی شنیداری میباشد به طوری که کودکانی که در حافظه شنیداری خود ضعف دارند نمیتوانند جملات طولانی را بیان کنند و در به خاطر آوردن رویدادها و تعریف کردن آنها ضعیف عمل میکنند.این کودکان در برقراری ارتباط کلامی موثر با دیگران ناموفق هستند.
ظرفیت پایین حافظه شنیداری میتواند عملکرد تحصیلی کودک را نیز به شدت تحت تاثیر قرار دهد؛این کودکان در دیکته و نوشتن ضعیف هستند. به عنوان مثال کلمات و حروف را جا می اندازند و نمیتوانند آنچه را که شنیدند به درستی به کاغذ منتقل کنند به همین دلیل این کودکان خیلی زود از درس خسته میشوند و علاقه ای به نوشتن و مدرسه ندارند و اعتماد به نفس آنها نیز پایین می آید بنابراین شما باید سعی کنید در سنین پایین حافظه شنیداری کودک خود را تقویت کنید. تقویت حافظه شنیداری از طریق بازی و تکرار و تمرین برخی فعالیت های مرتبط امکان پذیر می باشد.
همچنین میتوانید با مراجعه به یک کاردرمانگر حاذق مشکل کودک خود را در این زمینه بهبود ببخشید.
در ادامه به برخی راهکارها و بازیهای مناسب جهت تقویت حافظه شنیداری میپردازیم.
مقاله پرطرفدار : اختلال یکپارچگی حسی در حواس و علائم و درمان آن
راهکار های تقویت حافظه شنیداری
همانطور که گفتیم حافظه شنیداری یک مهارت بسیار مهم است که باید تقویت کردد.ضعف در حافظه شنیداری
ممکن است علت های گوناگون اتفاق بیفتد از جمله نقص توجه، بیش فعالی، اختالالت یادگیری، استرس و سایر
بیماری های مغزی.
علت هرچه باشد می توان با انجام یک سری بازیها و تمرینات و رعایت برخی نکات آن را تقویت کرد تا از مشکالت بعدی ناشی از ضعف حافظه جلوگیری شود.یکی از مواردی که برای تقویت حافظه شنیداری باید رعایت شود تغذیه مناسب کودک می باشد. تغذیه به شدت روی عملکرد مغز تاثیرگذار است. همچنین داشتن خواب کافی و انجام فعالیت های بدنی نیز به بهبود حافظه شنیداری کمک شایان میکند.
مقاله پرطرفدار : ارزیابی نقص توجه درکودکان و بررسی انواع توجه
بازیها و تمرینهایی که سبب بهبود حافظه شنیداری کودک میشود را بیان می کنیم:
１) برای کودک خود داستان تعریف کنید
بخواهید بعد از اتمام داستان نام افرادی را که در داستان شنیده است بازگو کند.(میتوانید متناسب با داستان بخواهید نام حیوانها، میوه ها،غذا ها و…را بگوید.)
２) تعداد کلمه به کودک بگویید و بخواهید به همان ترتیب بعد از شما کلمات را تکرار کند.
３) یک جمله را برای کودک شمرده شمرده بخوانید سپس از او بخواهید تا کلمات جمله را بعد از شما تکرار کند.
４ ) چند جمله کوتاه را بر روی کارت بنویسید و آماده کنید سپس از کودک بخواهید جملاتی را که میخوانم فقط اول و آخر آن را بگو.
مثلا شما بگویید : (من هر شب مسواک میزنم.) کودک بگوید : (من _میزنم)
کم کم طول جمله و یا تعداد جملات را بیشتر کنید.
به عنوان مثال شما بگویید: (اگر خوب درس بخوانم موفق میشوم) _ (پرنده زیبا در آسمان پرواز کرد)
کودک بگوید: (اگر_می شوم) و (پرنده ای_پرواز کرد)
５) تعدادی کارت تصاویر اعداد و یا کلمات
کارت ها متناسب با سن کودک اگر می تواند بخواند و اعداد را میشناسد ازکارت کلمه و عدد استفاده کنید را روی میز قرار دهید. سپس نام ۳_۴ کارت را بگویید کودک باید به همان ترتیبی که شنیده روی کارتها بزند ؛کم کم میتوانید تعداد کارتهایی را که نام میبرید بیشتر کنید.
６) تطبیق دادن لیست کلمه ها
یک سری کلمه به کودک بگویید و بخواهید در خاطر خود بسپارد پس از چند ثانیه کلمات جدید را بیان کنید کودک باید تشخیص دهد سری کلمات جدید با کلمات قبلی یکسان است یا خیر و اگر نه چه تغییری کرده است؟
７) بیان کردن کلمات مرتبط
چهار کلمه به کودک بگویید که دوتای آنها با هم ارتباط دارند سپس کودک باید آن دو کلمه را که با هم مرتبط هستند بگوید. به عنوان مثال وقتی چهار کلمه( انار،توپ، خیار، خرس ) را میگویید کودک باید بگوید انار و خیار چرا که هر دو میوه هستند. این ارتباط میتواند از جنبه های مختلف باشد.کم کم تعداد کلمات را باال میبریم .
مقاله پرطرفدار : فلج مغزی، انواع و روش های درمان آن
８) از کودک خود بخواهید دو یا سه دستور را پشت سر هم اجرا کند
به عنوان مثال لیوان رو بذار توی کابینت و در اتاق را باز کن،کودک باید این دستورها را به ترتیب اجرا کند. به مرور تعداد دستورها را بیشتر کرده و به ۴ الی ۵ دستور برسانید.
９) تعدادی کارت تصاویر و خانه سازی های رنگی را جلوی کودک قرار دهید
نام کارت ها را همراه با یک رنگ از خانه سازی ها بگویید مثلا: توپ آبی و مداد قرمز،بعد از آن کودک باید متناسب رنگ هایی که گقتید خانه سازی بردارد و روی آن بگذارد.
10) تشخیص جمله غلط و درست
سه جمله به کودک بگویید و سپس کودک باید بعد از شما بازگو کند کدام جمله غلط و کدام جمله صحیح بود؟و آن جمله ای که غلط بود را به صورت صحیح بازگو کند.
به عنوان مثال سه جمله :
• خورشید روز ها در آسمان است.
• زرافه گردن کوتاهی دارد.
• عدد پنج از ده کم تر است را بگوید حال کودک باید بگوید:
زرافه گردن کوتاهی دارد اشتباه است.
خورشید روز ها در آسمان است درست است.
و عدد پنج از ده کوچکتر است نیز درست است.
سپس جلمه غلط را به صورت صحیح بیان کند.
11) مرتب کردن اعداد
( ۳_۴عدد به کودک بگوید سپس از کودک بخواهید آن اعداد را از کوچک به بزرگ مرتب کند و بگوید.
مثلا شما بگویید: ۱۸_۲۳_۹_۱۲
کودک باید بگوید: ۲۳_۱۸_۱۲_۹
تعداد اعداد و رقم اعداد متناسب با سن و سطح کودک میتواند تغییر کنید.
اگر می خواهید به صورت تخصصی حافظه ی شنیداری و کارکرد های تحت تاثیر این مهارت را تقویت کنید باید از یک کاردرمانگر باتجربه در این زمینه کمک بگیرید. مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی افرا با داشتن کادری مجرب در تمامی حیطه های ذهنی، حسی _حرکتی، اختلال یادگیری، ماساژ، گفتاردرمانی کودکان میتواند به شما در بهبود مهارت های کودک خود کمک کند.