تورتیکولی گردن (کجی گردن) یکی از مشکلات شایع عضلانی-اسکلتی در نوزادان، کودکان و حتی بزرگسالان است که در آن سر به یک طرف خم میشود و چانه به سمت مقابل متمایل می‌گردد. این وضعیت ممکن است به دلایل مختلفی از جمله مشکلات مادرزادی، گرفتگی عضلات گردن یا آسیب‌های عصبی ایجاد شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به محدودیت حرکتی، درد مزمن و تغییر در فرم ظاهری سر و صورت شود. تشخیص به‌موقع و شروع زودهنگام درمان، نقش مهمی در بهبود وضعیت گردن و جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت ایفا می‌کند.
اگر درباره وضعیت کودک خود نگران هستید، برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان با ما تماس بگیرید.
فهرست مطالب
تعریف تورتیکولی گردن (کجی گردن)
تورتیکولی گردن (کجی گردن) انحراف جانبی گردن که در آن سر به یک طرف خم شده و چانه به طرف مقابل آن متمایل است توتیکولی گردن میگویند.در این اختلال نوزاد پس از تولد گردن خم دیده میشود. در این عارضه عضله استرنوکلایدو ماستوئید یا جناقی ترقوی پستانی در یک طرف دچار سفتی شده و گردن به آن سمت خم میشود. توتیکولی گردن یکی از عارضه های نسبتا شایع در نوزادان است که در این مقاله به تعریف، علل و درمان آن میپردازیم.
بیشتر بخوانید: تعریف آلزایمر، علت شروع و راه های پیشگیری از آلزایمر
علل تورتیکولی گردن چیست؟
مادرزادی :
شایع ترین حالت توتیکولی است که در آن کودک از بدو تولد به آن دچار میشود و بعلت زایمان سخت یا زایمان از پا، قرار گرفتن سر در وضعیت نامناسب، ضربه به جنین ،خونریزی در دوران بارداری، و… ایجاد میشود.
توتیکولی وضعیتی:
به علت قرار گرفتن سر در وضعیت نامناسب پس از تولد ایجاد میشود و این حالت بعلت تغییر ندادن وضعیت نوزاد و ثابت ماندن گردن به یک طرف ایجاد میشود.
توتیکولی بینایی:
حالتی که در آن به علت کاهش میدان بینایی در یک چشم یا یک طرف دو چشم ؛ هر دو کودک سرخود را به یک طرف میچرخاند تا بتواند مشکل بینایی را جبران کند و این نوع تورتیکولی ثانویه به مشکلات بینایی است.
در برخی موارد نیز وارد شدن ضربه به سر و گردن و یا عفونت یا بیماری و یا ناهنجاری های اسکلتی و ستون مهره ها عامل ایجاد این عارضه هستند.
تورتیکولی خفیف چیست؟
تورتیکولی خفیف به نوعی از کجی گردن گفته میشود که علائم آن نسبتاً ملایم‌تر است و معمولاً شامل چرخش یا خم شدن جزئی سر به یک سمت می‌باشد. در این حالت، عضله استرنوکلیدوماستوئید (SCM) ممکن است کمی سفت یا کوتاه شده باشد، اما دامنه حرکتی گردن هنوز به‌طور کامل یا تا حد زیادی حفظ شده است. این نوع تورتیکولی معمولاً بدون درد شدید همراه است و در بسیاری از موارد با تمرینات کششی ساده، فیزیوتراپی و اصلاح وضعیت بدن قابل درمان است. تشخیص زودهنگام و اقدام به موقع می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کرده و به اصلاح کامل وضعیت گردن کمک کند.
بیشتربخوانید: اختلال یکپارچگی حسی در حواس و علائم و درمان آن
درمان توتیکولی گردن
پس از مشاهده کجی در ناحیه گردن کود ک خود میبایست او را تحت معاینه پزشک متخصص اطفالو یا ارتوپدی اطفال قرار دهید . پس از معاینه و تشخیص توتیکولی ارجاع به فیزیوتراپی و کاردرمانی مرحله ی اصلی درمان است.
ما در کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی افرا ورامین با بهره گیری از تیمی متخصص شما را در درمان این عارضه یاری میدهیم.
تمرینات کاردرمانی با هدف کشش عضلانی طرف مبتلا و تقویت طرف مقابل سعی در حذف علائم تورتیکولی دارد.
همچنین؛ تمرینات منظم در منزل و پوزیشن مناسب برای کودکان، شیر دادن در وضعیت هایصحیح کودک مبتلا از راه های مهم درمان این کودکان است . در نتیجه حتما میبایست کودک با توتیکولی تحت نظر متخصص کاردرمانی قرار گیرد تا علائم کودک برطرف شود.
به طور معمول در صورت عدم درمان با توانبخشی و کاردرمانی منظم و تزریق بوتاکس، عمل جراحی ارتوپدی با هدف بالا بردن طول عضله استرنوکلایدو راه دیگر درمان است.
گاهی اوقات توده ای در سمت مخالف کجی در گردن این کودکان دیده م یشود که ناشی از سفتی عضلانی در گردن است که به تدریج با افزایش طول عضله و کشش های منظم برطرف خواهد شد.
در موارد شدید تر با تشخیص پزشک ارتوپدی تزریق بوتاکس کمک زیادی به شل شدن عضله سفت شده گردن دارد.
بیشتر بخوانید: ضعف در دیکته نویسی، علل و مشکلات آن
عوارض ناشی از عدم درمان این عارضه:
همانطور که میدانیم درمان به موقع مهم ترین بخش در حل شدن عوارض اختلالات در سنین پایین است ؛ پس در صورت عدم درمان شاهد عوارضی مانند:
۱- اختلالات بینایی و کاهش میدان دید
۲- کجی دائمی سر و بد شکلی گردن
۳- بد شکلی صورت و تغییر حالت چهره از نرمال
۴- سندروم سر صاف که به علت باقی ماندن سر در یک وضعیت و عدم چرخش آن است که با توجهبه نرم و شکل پذیر بود جمجه در ماه های ابتدایی ایجاد میشود که در آن پس سر کودک انحنای لازم
را پیدا نم یکند و به حالت تخت باقی میماند.
بیشتر بخوانید: درمان اختلال دیکته نویسی، عوامل و راه کارهای درمانی این اختلال
تورتیکولی در بزرگسالان و کودکان با سنین بالا تر:
این نوع از تورتیکولی به نام اسپاسمودیک شناخته شده است که در آن عضله گردن به حالت اسپاسمدر آمده و نام دیگر آن دیستونی گردن است؛ گردن به صورت جانبی چرخیده و حالت دردناکی ایجاد میشود در این حالت گاها پزشک با تزریق بوتاکس تا حدی سعی در کاهش علائم دارد.
کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی افرا با داشتن کادری مجرب و کار آزموده و مشاوره دادن به خانواده های کودکان با عارضه های جسمی، ذهنی، گفتاری و مختلط اعم از تورتیکولی گردن وسایر عارضه های کودکان ؛ شما را در درمان کودکان و رساندن آن ها به کیفیت زندگی بهتر یاری میدهد؛
با ما در ارتباط باشید.
علت کجی گردن در بزرگسالان چیست؟
علت کجی گردن در بزرگسالان می‌تواند متنوع و پیچیده باشد و شامل عوامل عضلانی، عصبی، اسکلتی یا حتی روانی شود. یکی از شایع‌ترین دلایل، اسپاسم یا گرفتگی عضله گردن (به‌ویژه عضله SCM) در اثر فشار، استرس یا وضعیت نادرست بدن هنگام خواب یا نشستن است. همچنین، برخی بیماری‌های عصبی مانند دیستونی گردنی (تورتیکولی اسپاسمودیک)، آسیب به اعصاب گردنی، ضربه به سر یا ستون فقرات، فتق دیسک گردن یا حتی عفونت‌ها و التهابات نیز می‌توانند باعث بروز کجی گردن شوند. در برخی موارد نادر، اختلالات روان‌تنی یا استرس شدید نیز ممکن است به صورت غیرمستقیم منجر به این مشکل گردند. تشخیص دقیق علت نیازمند بررسی پزشکی و گاهی انجام تصویربرداری یا ارزیابی‌های تخصصی است.
عمل جراحی تورتیکولی
عمل جراحی تورتیکولی معمولاً زمانی انجام میشود که روش‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، دارودرمانی یا تزریق بوتاکس نتوانند علائم بیمار را کنترل کنند، یا در مواردی که تورتیکولی شدید و مزمن باشد و عملکرد یا ظاهر فرد را به‌طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد. در این جراحی، معمولاً بخشی از عضله استرنوکلیدوماستوئید (SCM) که دچار کوتاهی یا اسپاسم شدید شده است، برش داده یا آزاد میشود تا دامنه حرکتی گردن افزایش یابد و حالت طبیعی سر و گردن بازگردد. این عمل ممکن است به‌صورت باز یا در برخی موارد با تکنیک‌های کم‌تهاجمی انجام شود. پس از جراحی، دوره توانبخشی شامل تمرینات کششی و فیزیوتراپی برای حفظ نتایج و جلوگیری از بازگشت مشکل ضروری است. موفقیت جراحی به شدت مشکل، سن بیمار و همکاری در روند درمان پس از عمل بستگی دارد.
درمان تورتیکولی در بزرگسالان
درمان کجی گردن
