اهمیت سنجش ورود به مدرسه
قبل از ورود به مدرسه به منظور ارزیابی کودکان سنجش صورت می‌پذیرد. این سنجش میزان آمادگی کودکان را برای ورود به مدرسه بررسی می‌کند. بنابراین خانواده‌ها می‌توانند از سنین پنج و نیم سال تا ۷ سال ثبت نام لازم را از طریق مراکز پیش دبستانی این سنجش را برای کودکان خود انجام دهند. دریافت نوبت و ثبت نام در سنجش پیش از دبستان توسط مدیران مدرسه و پیش دبستانی انجام می‌شود.
افراد متخصص در زمینه‌های مختلفی چون روانشناسی، شنوایی شناسی، بینایی سنجی، پزشک عمومی، کاردرمان و گفتار درمان در بخش‌های مختلف این سنجش حضور دارند. این سنجش باعث می‌شود معلمان و مسئولین مدرسه شرایط و ویژگی‌های کودک را بهتر بشناسند.
بیشتر بخوانید: سکته مغزی، بررسی علائم و علت های آن
هدف از سنجش
با انجام این سنجش کودکانی که نیازهای ویژه دارند شناسایی شده و برای درمان‌های تخصصی به مراکز درمان ارجاع داده می‌شوند. انواع اختلالات کودکان تشخیص داده می‌شودم؛ اختلالات بیش فعالی،اوتیسم،نقص در توجه و تمرکز، مشکلات شنوایی و بینایی، تاخیر در مهارت‌های یادگیری.
اگر شدت اختلال در این کودکان بیش از حد باشد توسط این غربالگری شناسایی شده و از حضور در مدارس عادی محروم می‌شوند.
یکی از اهداف سنجش شناسایی کودکان دچار اختلالات مختلف میباشد تا امکان درمان به موقع آنها پیش از دبستان فراهم آید و از تشدید آنها جلوگیری گردد. شناسایی این دانش آموزان سبب می‌شود امکان رشد بهتر و ارائه خدمات بیشتر به آنها داده شود.
با انجام این سنجش می‌توان کیفیت آموزش را بهبود بخشید.
همچنین به برخی خانواده‌های دارای کودکان مشکلات جزئی توصیه های روانشناسی، آموزشی و بهداشتی می شود تا در شروع مدرسه با مشکلات کمتری مواجه شوند.
بیشتر بخوانید : فلج مغزی و انواع و روش های درمان آن
آیتم‌های مورد ارزیابی در سنجش
ارزیابی بینایی:
در این بخش بینایی کودک چک می‌شود. در صورت وجود اختلال بینایی سنجی در پایگاه تخصصی ارجاع داده می‌شود.
ارزیابی شنوایی:
در این بخش نیز شنوایی کودکان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در صورت وجود مشکل در این بخش به شنوایی‌شناسی ارجاع داده می‌شود.
ارزیابی مهارت‌های حرکتی _جسمی:
در این قسمت مهارت‌های حرکتی درشت شامل پریدن،دویدن، لی لی کردن، راه رفتن به صورت گردو شکستن، پروانه زدن، طناب بازی، پوشیدن و درآوردن کفش و انواع هماهنگی اندام‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این بخش با هدف تشخیص مشکلات جسمی حرکتی شامل نقص تعادل،عدم هماهنگی حرکتی، ضعف عضلانی، مشکلات اسکلتی عضلانی، خامی حرکت و…انجام می‌شود.
در صورت وجود مشکل در موارد فوق به کاردرمانی ارجاع داده می‌شود.
ارزیابی توانایی‌های ذهنی و آمادگی تحصیلی:
در این بخش سوالات مختلفی از کودکان پرسیده می‌شود که مهارت‌های مختلف آنها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.به طور دقیق نمی‌توان مشخص نمود که کدام سوالات پرسیده می‌شود.
ولی به طور معمول مهارت های زیر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد:
- نام و نام خانوادگی کودک پرسیده می‌شود
- نام پدر و مادر کودک
- شغل پدر و مادر
- سن کودک
- نسبت‌های فامیلی مثل عمو،خاله،دایی وعمه به عنوان مثال خواهر مادر چه کسی می‌شود.
- سوالات مربوط به آدرس منزل و شماره تلفن منزل و یا والدین.
- سوالات مربوط به فهم و درک مطالب و قدرت حل مسئله. به عنوان مثال اگر بخواهیم از خیابان رد بشویم باید چه کار کنیم؟یا اگر بخواهیم توی تصادف آسیب نبینیم باید چه کار کنیم؟
- شمارش از ۱ تا ۱۰ یا ۱ تا ۲۰
- شمارش معکوس از ۲۰ تا ۱ یا ۱۰ تا ۱
- مفاهیم عددی مثل شمارش آیتم خاصی در تصویر. به عنوان مثال تصویری به کودک نشان داده می‌شود واز کودک خواسته می‌شود تعداد گل‌ها را بشمارد و بگوید.
- برداشتن و یا دادن تعدادی مشخص چوب خط. مثلاً به کودک می‌گویند ۵ چوب خط به من بده.
- انجام جمع و تفریق‌های ساده
- چیدن الگوها
- چیدن مکعب‌های رنگی مانند نمونه
- پیدا کردن شباهت و تفاوت‌های موجود در تصاویر و عکس ها
- تعریف داستان یا خواندن شعر
- ترسیم نقاشی مثل کشیدن یک آدم یا خانه
- مهارت‌های دست ورزی مثل گره زدن و باز کردن، قیچی کردن
- سنجش اطلاعات شناختی و عمومی کودک مانند شناخت رنگ‌ها،شکل‌های هندسی مثل مربع دایره مثلث و…. فصل‌ها و ترتیب فصل‌ها، شهر وکشوری که در آن زندگی می‌کنند،حیوان‌های وحشی و اهلی و….
- معنی و کاربرد واژه‌ها مثلاً صندلی چیست؟کولر چه کار می‌کنه؟یخچال برای چیست؟
- شناخت کامل اعضای بدن مانند چانه آرنج زبان ابرو و…. همچنین کودک باید بتواند به این خواسته ها پاسخ دهد: از کودک خواسته می‌شود با دست چپ گوش راست خودت را بگیر یا با دست راست پای راست خودت را بگیر و….
- شناخت کامل جهات بالا پایین چپ راست و مفاهیم فضایی مثل زیر و رو، پشت و جلو، اول و آخر، تو و بیرون و…
- انواع حافظه دیداری و شنیداری مثال ۵ کلمه می‌گویند و از کودک می‌خواهند بعد از آنها تکرار کند. یا تعدادی تصویر به کودک نشان می‌دهند و از آن تصویر سوال میپرسند مثلاً سمت چپ تصویر چه محرکی دیدی یا چه آیتم‌هایی از تصویر را به یاد داری.
- هماهنگی چشم و دست و انواع مازها
- تکمیل کردن شکل ناقص یعنی تصویر ناقص به کودک می‌دهند و کودک باید تشخیص دهد چه قسمتی از تصویر دچار نقص است و باید تکمیل شود به عنوان مثال ساعتی کشیده می‌شود که عقربه ندارد کودک باید تشخیص دهد که عقربه‌های این ساعت در تصویر نیست.
- مهارت‌های ادراک دیداری مثل تشخیص شکل از زمینه ،توالی دیداری و….
- تشخیص زاویه و انحنا
بیشتر بخوانید : اختلال یادگیری و ویژگی ها و راه های درمان آن
چرا باید فرزند خود را برای سنجش آماده کنیم؟
سنجش ورود به مدرسه یک مرحله سخت برای کودکان میباشد لذا باید به حفظ آرامش کودکان کمک کنیم و آنها را از قبل با سوالات آشنا کنیم. همچنین می‌توانیم با صحبت کردن به کودک خود انگیزه داده و از داشتن اضطراب کودک جلوگیری کنیم. این سنجش مشخص می‌کند که آیا کودک مهارت‌های کافی برای یادگیری مطالب درسی در کلاس اول را دارد یا نه؟
چگونه کودکان را برای سنجش پیش از دبستان آماده کنیم؟
- نمونه سوالات سنجش را از قبل تهیه کرده و با کودکان خود تکرار و تمرین کنید.
- با صحبت کردن به کودک خود اعتماد به نفس دهید.
- با کودکان دیگری که می‌خواهند در سنجش شرکت کنند در ارتباط باشند و با یکدیگر بازی کنند این ارتباط به اعتماد به نفس آنها کمک خواهد کرد.
- اجازه دهید کودک فعالیت‌های روزمره مثل مرتب کردن اتاق، پوشیدن و درآوردن کفش و…. را خودش انجام دهد.
- نظم و ترتیب را با کودک خود تمرین کنید زیرا این مهارت برای مسئولین سنجش حائز اهمیت میباشد.
- از قبل پیش زمینه ورود به جلسه و برقراری ارتباط و تعامل خوب با مسئولین و سلام کردن را تمرین کنید.
- کودک را به صحبت کردن و برقراری تعامل با دیگران تشویق کنید تا خجالتی و کمرو نباشد.
- روحیه کودک را تقویت کنید. می‌توان با ابراز علاقه و محبت ورزیدن به کودک روحیه و اعتماد به نفس کودک را بالا برد تا در مکان‌های عمومی احساس ضعف و کج خلقی نکند.
- تمرین‌ها را با بازی و خلاقیت برای کودکان جذاب و سرگرم کننده کنید با این کار سرعت یادگیری تمرین‌ها را بالا می‌برید.
بیشتر بخوانید : اوتیسم و عملکرد کاری و ملاک های تشخیص اوتیسم
اگر فرزندم در سنجش رد شود چه می‌شود؟
گاهی کودکان به دلایل مختلف همچون اضطراب جدایی، قرارگیری در محیط جدید و… در مرحله اول سنجش رد می‌شوند. در این صورت باید برای مرحله دیگر سنجش که سنجش تخصصی نامیده می‌شود آماده شوند.
اگر کودک از توانایی‌های لازم و بهره هوشی کافی برخوردار نباشد و دارای اختلال‌ها و بیماری های شدید باشد در مرحله دوم نیز رد خواهد شد و اجازه ورود به مدرسه عادی نخواهد داشت که در این صورت به مدارس استثنایی فرستاده می‌شوند.
اما گاهی کودکان به دلیل اضطراب جدایی و استرس یا مشکلاتی مانند فقر آموزشی و محیطی از نظر یادگیری مهارت های پیش نیاز سنجش و یا مشکلات توجهی خفیف در مرحله ی اول رد می شوند در این صورت خانواده ها باید تمام تلاش خود را بکند تا مشکلات کودک را برطرف کرده و او را برای مرحله بعدی در سنجش تخصصی آماده کند. به عنوان مثال ارتباط و تعامل کودک را بیشتر کند و اضطراب او را از قرار گرفتن در محیط های غریبه کم کند آموزش‌های مورد نیاز کودک را فراهم کند و….
مرکز کاردرمانی و گفتار درمانی افرا با داشتن کادری مجرب و متخصص و با برگزاری کلاس‌های گروه درمانی و بازی‌درمانی،کاردرمانی ذهنی،کاردرمانی درکی_حرکتی و جسمی _حرکتی و گفتاردرمانی به شما در این امر کمک می‌کند تا کودکان خود را برای سنجش در تمامی مراحل آماده کنید.
بیشتر بخوانید :اختلال بیش فعالی و علت بوجود آمدن و انواع آن
