پنجه روی در کودکان

پنجه روی به حالتی گفته میشود که کودک از حدود دو سالگی؛ حین ایستادن و راه رفتن پاشنه خود را روی زمین نگذارد و روی پنجه راه برود؛ این حالت به صورت مزمن و همیشگی باشد.
برخی اوقات می بینیم که کودک ما در گاهی از مواقع حین راه رفتن به روی پنجه میرود که به این حالت پنجه روی نمیگوییم.
پنجه روی علت های مختلفی دارد. اعم از اسپاسم عضلات پشت پا، مشکلات حسی کف پایی، عادت به این حالت و… که به تک تک آن ها و راه های درمان میپردازیم.
ما در کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی افرا ورامین شما را در اصلاح این حالت از راه رفتن یاری میدهیم.

 

بیشتر بخوانید: راه های تقویت حافظه شنیداری در کودکان و اهمیت آن

علل پنجه روی در کودکان

۱_ بیماری های مغز و اعصاب

۲_مشکلات حسی کودک

۳_عادت های غلط

۴_اسپاسم عضلات ناحیه آشیل
و … 

• بیماری های مغز و اعصاب:

شایع ترین بیماری مغز و اعصاب در کودکان که باعث پنجه روی میشود فلج مغزی یا سی پی است که در آن به علت آسیب های مغزی حین تولد و یا دوران بارداری و یا پس از تولد ایجاد میشود. در این اختلال کودک به علت آسیب مغزی که در او بوجود آمده در عضلات خود در دست ها و پا ها (بسته به محل آسیب و نوع بیماری فلج مغزی) دچار پنجه روی میشود.این حالت ممکن است سفتی عضلانی در دو پا و یا یکی از دو پا ایجاد شود که این عامل باعث ایجاد پنجه روی در راه رفتن کودک میشود. سایر بیماری هایی که میتواند باعث این عارضه شوند شامل میوپاتی، نوروپاتی، شارکوماریتوث، اس ام ای و … باشند که عامل ژنتیک دارند.

• مشکلات حسی کودکان:

برخی از کودکان به علت بیش حسی در ناحیه کف پا به خصوص پاشنه تمایلی به وزن اندازی و لمس ناحیه کف پا با زمین نداشته باشند و به همین علت رو به پنجه روی بیاورند این عارضه بیشتر در اختلالی مانند عدم یکپارچگی حسی، اوتیسم و … دیده میشنود.

• عادت های غلط :

برخی کودکان به علت عادت در پنجه روی رو به این حالت می آورند که باعث ایجاد سفتی و اسپاسم ناحیه پشت پا (آشیل) میشود که نیاز به درمان توانبخشی دارند.

• اسپاسم عضلانی پشت پا :

برخی اوقات کودک بدون علت دچار این عارضه میشود که عامل پنجه روی میباشد و میبینیم که کودک بدون مشکل حسی، یا بیماری های زمینه مغز و اعصاب و ژنتیکی دچار آن شده است.

 

مقاله پرطرفدار : اختلال یکپارچگی حسی در حواس و علائم و درمان آن

روش درمان اختلال پنجه روی در کودکان

درمان این اختلال مانند تمامی دیگر وابسته به تشخیص آن است. که ممکن است هر یک از موارد فوق باشد در صورت مشاهده پنجه روی کودک خود ابتدا با یک متخصص کاردرمانی مشورت کنید و کاردرمانگر پس از معاینه و ارزیابی راه رفتن کودک؛ تشخیص اولیه را میگذارد و پس از آن در صورت لزوم شما را به یک متخصص ارتوپد یا مغز و اعصاب و یا روانپزشک اطفال ارجاع میدهد؛ شما میتوانید از مشاوره ی متخصصین ما در مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی افرا ورامین به صورت رایگان بهرمند شوید .

• در کودکان با اختلال فلج مغزی؛ در درجه اول کاردرمان با (1) تمرینات کششی متناسب با سطح اسپاسم کودک، کودک را آماده برای درمان اصلی یعنی تقویت عضلات جلوی ساق پا میکند که این امر نیز وابسته به میزان سفتی عضلات آشیل و ضعف عضلات جلوی ساق دارد؛ در نظر داشته باشید، که کشش زیاد از حد و ایجاد درد در کودک نتیجه معکوس داده و باعث افزایش اسپاسم در کودکان فلج مغزی میشود.تمرینات کششی شامل ایستادن روی سطح شیب دار _ کشش با دست به این صورت که کف پای کودک را گرفته و به آرامی سعی در آوردن پنجه پا به سمت بالا میکنید؛ در نظر داشته باشید که این حالت حتما باید توسط کاردرمانگر انجام و در صورت تشخیص او به شما آموزش داده شود.
• پس از انجام مراحل تمرینات کششی و تقویتی توسط کاردرمانگر؛ در صورت عدم نتیجه لازم می بایست از (2) اسپیلینت یا آتل های مخصوص استفاده شود، این اسپیلینت ها توسط کاردرمان یا متخصص ارتوپد و یا مغز و اعصاب تجویز میشود و توسط مهندسان اورتز پروتز ساخته میشود. پس از ساخت باز هم برنامه کاردرمانی ادامه میابد و شما برنامه استفاده از اسپیلینت را از کاردرمانگر دریافت میکنید.این برنامه هم طبق نظر متخصص ارتوپد (حدودا سه ماه به طول می انجامد).
• پس از این مرحله نیز در صورت مشاهده ی ادامه روند پنجه روی طبق نظر جراح ارتوپد (3) تزریق بوتاکس انجام میشود. بوتاکس نوعی سم جهت غیر فعال کردن موقتی عضلات اسپاستیک است که تأثیر موقتی برای شل کردن عضله دارد. به طور معمول تزریق بوتاکس تا سه مرحله انجام میشود که این مورد هم میبایست تحت نظر متخصص ارتوپد انجام شود.بوتاکس آخرین راه برای درمان غیر جراحی در کودکان با اسپاسم عضلات پشت پا است و مرحله نهایی درمان انجام جراحی است که متخصص جراح ارتوپدی اطفال آن را انجام میدهد؛ مراحل پس از جراحی نیز با توجه به شرایط کودک توسط متخصص کاردرمانی طبق نظر کاردرمانگر انجام میگیرد.

پروتوکل فوق برای مواردی که اسپاسم عضلانی در ناحیه آشیل کودک دیده شود انحام میگیرد. که این اسپاسم در مواردی مثل اسپاسم های بدون علت و یا فلج مغزی مشاهده شود. در بیماری های دیگر مثل بیماری های ژنتیکی که مثال های آن گفته شد، ممکن است تزریق بوتاکس و جراحي جز روند درمان نباشند که این مورد با تشخیص متخصص ارتوپد انجام میگیرد، اما درمان ثابت آن، انجام برنامه های کاردرمانی است.

درمان پنجه روی به علت مشکلات حسی کف پا:

در این مورد، ما با ارزیابی عضلات پشت پا و بررسی اسپاسم علاوه بر مشکلات حسی به بررسی میپردازیم. کودکان با مشکلات حسی علاقه ای به لمس کف پا با زمین ندارند که موجب ایجاد پنجه روی میگردد، ما برنامه حساسیت زدایی ناحیه کف پا را با تحریکات حسی، ماساژ و سایر پروتکل های موجود انجام داده و کودک را آماده ی وزن اندازی روی پاشنه میکنیم؛ در نظر داشته باشید که این حالت نیز ممکن است باعث اسپاسم و سفتی در ناحیه آشیل شود که ثانویه به مشکلات حسی است.این اتفاق نیز نیازمند به درمان های کاهش اسپاسم دارد. درصورت مشاهده ی کودکی با عادت راه رفتن روی پنجه میبایست در درجه اول کودک را آگاه کنیم که راه رفتن خود را اصلاح کند چراکه این کودکان توانایی رساندن پاشنه به زمین را دارند.

مقاله پرطرفدار : ارزیابی نقص توجه درکودکان و بررسی انواع توجه

عوارض پنجه روی :

1. کاهش تعادل: کودکان با این اختلال معمولا مشکلات تعادلی را نشان میدهند.
2. عقب زدگی زانو : این اختلال ممکن است در زانو باعث حالتی شود که زانو به اصطلاح بیش از حد صاف شود و قوس رو به عقب پیدا کند که اصلاح آن در گرو درمان پنجه روی است.
3. گودی کمر : همانطور که میدانیم پا به صورت زنجیره بسته میباشد که در زنجیره تمامی ساختار ها بهم وابسته اند. به این صورت که اختلال در کف پا میتواند روی مچ اثر بگذارد؛ مچ روی زانو، زانو به لگن، لگن به کمر. پنجه روی باعث میشود که کودک برای حفظ تعادل مجبور شود شکم را به جلو و کمر را قوس دهد که باعث ایجاد گودی کمر میشود.

موارد فوق تنها بخشی از عوارض پنجه روی بود، موارد دیگری مثل درد در پشت پا، خستگی، زمین خوردن و… نیز از عوارض این اختلال هستند.
ما در مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی افرا ورامین با بهره گیری از افراد متخصص در این زمینه و سایر موارد توانبخشی، شما را در حل مشکل پنجه روی کودکتان یاری میدهیم.

مقاله پرطرفدار : فلج مغزی، انواع و روش های درمان آن